Van buiten en van binnen schoon

Achtergrond

Hier is informatie te vinden over de context van de lezing of de plaats en tijd in het kerkelijk jaar. Ook kan hier informatie over feesten, personen, gedenkdagen en gebruiken gevonden worden. 

Jezus roept op tot een rein hart

Werelds
Bij opvoeding horen de 3 R'en: Rust, Reinheid, Regelmaat. 
Veel ouders gebruiken voor de opvoeding van hun kinderen bepaalde opvoedingsboeken of methoden, om de opvoeding enigszins te structureren. Eén van de bekendste opvoedings-technieken staat bekend als de “drie R’en”: Rust, reinheid en regelmaat. Met name in de 19e eeuw werden deze termen sterk benadrukt. Over de oorsprong van de drieslag rust, reinheid en regelmaat zijn verschillende theorieën in omloop. Zo zijn er mensen die denken dat het de Nederlandse variant is van de verpleegkundige waarden van Florence Nightengale, en zeggen anderen dat het afkomstig is uit christelijke (calvinistische) gedachtegoed, waarbij ook deze waarden van groot belang waren. Hoe het ook zij, wel is waarschijnlijk dat de termen afkomstig zijn uit de 18e eeuw, waarna ze in het begin met name door de verpleegkunde zijn toegepast.

Bijbels
Psalm 26:
“In onschuld was ik mijn handen (Latijn: lavabo), maak de ommegang om uw altaar,
dat mijn stem zich verheft in het danklied, ik de reeks van uw wonderen noem.”
Psalm 51:
“Zie, als zondig mens ben ik geboren, in die schuld bij mijn moeder verwekt;
waarheid eist Gij - zie! - tot op de bodem. ….Ik zal rein zijn, maak mij smetteloos: witter dan sneeuw, spreek mij weer van de volheid der vreugde - en mijn kracht die Gij brak springt omhoog. Wend uw aangezicht af van mijn zonden, al wat ik beging delg het uit; God, herschep mijn hart, maak het zuiver, geef mijn geest, diep in mij, nieuw bestand.

Deze citaten komen terug in de liturgie wanneer de priester tijdens de offerande zijn handen wast. Als attribuut een kannetje water en een schaal of schotel waarop het water wordt opgevangen. Maar ook de reiniging van de voorwerpen die in aanraking komen met het heilig Brood heeft hierbij strikte regels. Volgens kerkelijk voorschrift was in iedere sacristie een wasbekken aanwezig voor de handwassing van de priester voor de mis en voor de reiniging van zijn vingers en van het gewijde vaatwerk na de communie. Dit bekken bevond zich als regel in een muur langszij van het altaar en had een afvoer direct naar buiten, waardoor het gewijde water op gewijde grond terechtkwam. (het zogenaamde heilig putje)
Het gaat bij dit alles vooral om de zuiverheid van het hart, maar ook om de nederigheid:
‘Wie ben ik, God, dat ik deze heilige taak mag vervullen?’

Islam
Woedoe (wudu), de Islamitische rituele wassing, is zowel een traditioneel ritueel als een praktische manier waarop moslims een goede fysieke en spirituele hygiëne nastreven. Om werkelijk woedoe te doen is het nodig dat je diep in jezelf gaat, je gedachten tot rust brengt en je volledig richt op wat je aan het doen bent. Woedoe bestaat uit elf stappen. Handen, mond, neus, gezicht, onderarmen, hoofd, oren en voeten worden vol intensiteit (niyya) gewassen.