Slim of eerlijk omgaan met geld?

Achtergrond

Hier is informatie te vinden over de context van de lezing of de plaats en tijd in het kerkelijk jaar. Ook kan hier informatie over feesten, personen, gedenkdagen en gebruiken gevonden worden. 

Omgaan met geld

De parabel van de onrechtvaardige rentmeester

Met geld omgaan vraagt grote behoedzaamheid. Onze betrouwbaarheid staat op het spel. In dit kader vertelt Jezus in de evangelielezing uit Lucas 16 een parabel over de onrechtvaardige rentmeester. Hierin wordt niet het onrechtvaardige gedrag van de rentmeester tot voorbeeld gesteld, maar het feit dat hij met overleg heeft gehandeld. Daaraan lijkt het de volgelingen van Jezus, "de kinderen van het licht", nogal eens te ontbreken.
De rentmeester die uit eigenbelang de schuld van de mensen aan zijn heer met een groot deel vermindert, doet dit om er zelf in de toekomst beter van te worden. Toch prijst ook zijn heer hem; ook de rijke man komt door het kwijtschelden van een deel van de schuld in een beter daglicht te staan.
Het Griekse woord voor het handelen van de rentmeester 'met overleg', fronimos, betekent ook waakzaam, bezonnen. Jezus roept zijn leerlingen op tot waakzaamheid. Lucas gebruikt hetzelfde woord in 12,37, in verband met de dienaar die waakzaam is bij de komst van zijn Heer. Wanneer het Rijk Gods zich aandient moet hij even alert zijn als de rentmeester. Op de door ons gelezen parabel (16,1-9) laat Lucas een aantal losse uitspraken van Jezus volgen. Ze zijn onderling verbonden door een aantal trefwoorden: mammon, betrouwbaar en onrechtvaardig.

Mammon

Mammon is een Aramees woord dat 'rijkdom' betekent en waarschijnlijk afgeleid is van de woordstam 'betrouwbaar zijn', 'bestendig zijn'. Oorspronkelijk zou mammon dus betekend hebben: 'Rijkdom die bestendig is en dus zekerheid geeft', maar de betekenis evolueerde in een ongunstige zin.
In de joodse literatuur heeft het woord meestal een negatieve bijklank. De geijkte uitdrukking is ‘de valse mammon’. Dat laatste verduidelijkt vers 9: ‘Ook ik zeg jullie: maak vrienden met behulp van de valse mammon, opdat jullie in de eeuwige tenten worden opgenomen wanneer de mammon er niet meer is.’ Jezus maant zijn leerlingen rechtvaardig en betrouwbaar met geld om te gaan, zodanig dat de verhoudingen tussen de mensen er beter van worden.